Wereld Natuurbeschermingsdag, een dag om bij stil te staan

Wij geloven dat een toekomstbestendig landschap begint bij samenwerken: met bewoners, overheden, natuurorganisaties en andere partners. Vanuit die overtuiging bouwen we aan een duurzamer en toekomstbestendig Nederland. Wereld Natuurbeschermingsdag herinnert ons eraan waarom dat zo hard nodig is – én waarom het zo waardevol is om hier elke dag opnieuw aan bij te dragen.

Aandacht voor iets dat ons allemaal aangaat

De Verenigde Naties hebben de Wereld Natuurbeschermingsdag in 1972 in het leven geroepen. Een dag die aandacht vraagt voor iets dat ons allemaal aangaat: de bescherming en het herstel van de natuur.

De natuur vraagt om actie

Klimaatverandering en intensief landgebruik zetten extra druk op het landschap. Hierdoor krijgt de natuur minder kansen. De grote vraag is: hoe zorgen we ervoor dat natuur niet alleen behouden blijft, maar juist ook de ruimte krijgt om te groeien?

Het K3 landschap: natuur, economie en samenleving in balans

Gaat natuurontwikkeling hand in hand met andere maatschappelijke opgaven? Zeker wel. In wat wij het K3 landschap noemen, werken we aan de toekomst van Nederland. Niet door losse projecten, maar door integraal te kijken naar natuur, water, bodem, grondstoffen en leefomgeving.

Samen met onze ondernemingen én partners ontwikkelen en beheren we gebieden op een manier die én ecologisch én economisch duurzaam is. Hoe? Door de winning van bouwgrondstoffen te combineren met de aanleg van nieuwe natuurgebieden. Maar ook door de bodem te verbeteren. Door water te bergen. En door kringlopen lokaal te sluiten met hoogwaardige toepassingen van materialen.

Een landschap dat blijft groeien

Inmiddels hebben we samen met onze partners al een flink aantal hectares ontwikkeld en in beheer genomen. K3 heeft zelf ruim 690 ha (6,9 miljoen vierkante meter!) natuur in eigendom. Dat zijn ongeveer 1.000 voetbalvelden. Het is een afwisseling van open water, oeverzones, landgoed, (ooi)bos, kruidenrijke akkers en graslandruigtes. Hier bovenop komen nog vele honderden hectares die we ontwikkelen of hebben ontwikkeld voor natuurorganisaties als Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en het Utrechts Landschap.

In alle gevallen gaat het om gebieden die vroeger vaak een andere functie hadden, maar die een leefgebied vormen voor planten en dieren. Gebieden waar we als mensen natuur en landschap kunnen beleven. Denk aan natte natuurgebieden waar vogels terugkeren, bloemrijke uiterwaarden waar bijen en vlinders zich thuis voelen, of recreatieve zones waar mensen genieten van rust en ruimte. Het landschap krijgt een nieuwe betekenis.

De resultaten spreken voor zich

Natuur zit in de lift bij de Hooge Kampse Plas

De herinrichting van de Hooge Kampse Plas door Grondbank GMG (onderdeel van K3) in samenwerking van Utrechts Landschap is een paar jaar geleden afgerond – en de resultaten? Die mogen er zijn. Uit recent natuuronderzoek blijkt dat de voormalige zandwinplas is veranderd in een levendig en waardevol natuurgebied.

Een bloeiend ecosysteem met 71 soorten waterdiertjes.

Van 5 naar 9 vissoorten, waaronder de beschermde bittervoorn als talrijkste soort. En nieuwe soorten als kleine modderkruiper, zeelt en pos. Bovendien zijn grote palingen van meer dan 90 cm waargenomen.

Uitbundige rietgordels en 31 water- en oeverplantsoorten, met onder andere haarfonteinkruid en het relatief zeldzame zittende zannichellia.

Tot slot bijzondere soorten(groepen) als kokerjuffers die veelal alleen in heldere beken leven, de houtpantserjuffer, grote karekiet en erwtenmossel (een indicator voor een goede waterkwaliteit).

Benieuwd naar alle resultaten van het natuuronderzoek?

Lees hier het artikel over de Hooge Kampse Plas

Waarnemingen uit 2024

Op de foto: een jonge visdief wordt voorzien van een kleurring. Zo kunnen vogelonderzoekers hun levensloop volgen en bijvoorbeeld te weten komen waar ze broeden.

Ook in 2024 hebben we bij verschillende projecten gewerkt aan het vergroten van het de ecologische waarden. Ook zien we mooie resultaten in de gebieden waar we hebben gewerkt of waar we nog aan het werk zijn. Een greep daaruit:

In de Neswaarden in Aalst is een getijdenbekken voor paaiende en opgroeide vissen van circa 1 hectare aangelegd.

In de Bemmelse Waard zijn eilanden aangelegd. Een ideale plek voor broedende stormmeeuwen en visdiefjes.
De ontwikkeling van nieuwe oevers in de Gendtse Waard met onder andere de terugkeer van een zeldzame plantensoort: polei.
Verdere uitbreiding van rietmoeras in Revensweert. Bijna 1 hectare is aangeplant; als versterking van het bestaande leefgebied van de roerdomp en grote karekiet.

Op perceel Filippo in de Randwijkse Waarden is door kleiwinning een goede uitgangssituatie gecreëerd voor de ontwikkeling van riviernatuur. Pionierssoorten als muurpeper en klein vlooienkruid vestigen zich hier in rap tempo na de aanleg.

In de Schalkwijker Buitenwaard hebben kluten en en oeverzwaluwen (maar liefst 91 nesten!) op een zandig schiereiland (kluten) en in een steilrand (oeverzwaluwen) succesvol gebroed. Voor het zogenaamde RAS-project* zijn meerdere oeverzwaluwen van een ring voorzien. Door de gegraven geul krijgt de riviernatuur hier alle ruimte.

Tot slot is in Amerika (bij Één in Drenthe) en de Havikerwaard nieuw bos aangeplant als uitbreiding van leefgebieden voor onder andere zoogdieren.

*(Retrapping Adults for Survival is een ringproject van Vogeltrekstation dat zich specifiek richt op het meten van de overleving van Nederlandse broedvogels)

Lees hier het artikel 'De natuur is aan zet'

De natuur wint bij projecten langs de Benedenmaas

‘Maas in Beeld’ is een natuuronderzoek en evaluatie van projecten langs de Maas. In 15 jaar tijd zijn rivierprojecten en natuurontwikkeling langs de Benedenmaas op de grens van Noord-Brabant en Gelderland in kaart gebracht. Leren uit het verleden is hierbij één van de kernboodschappen. Niet alleen kijken wat er goed gaat, maar ook wat er beter kan. Meer dan 15 partners zijn aangesloten bij dit onderzoek.

K3 en Delgromij ondersteunen dit initiatief als projectpartner vanwege de ervaring met afgeronde gebiedsontwikkelingsprojecten zoals Keent, Loonse Waard, Liendense Waard, Hemelrijkse Waard en Koornwaard. In samenwerking met partners zijn alleen al met deze projecten grote en veelal aaneengesloten natuurgebieden ontwikkeld met een gezamenlijke grootte van ongeveer 780 hectare.

Kenmerkende rivierpioniers van droogvallende oevers zoals bruin cypergras, klein vlooienkruid, slijkgroen en duizendguldenkruid hebben enorm geprofiteerd van de aanleg van flauwe oevers, natte laagtes en terreinen die nu onder het maaiveld liggen. Voor de aanleg kwamen deze soorten praktisch niet meer voor langs de Benedenmaas.

De tot voor kort zeldzame droge pionierssoorten als Duits viltkruid, dwergviltkruid en bleekgele droogbloemen zijn weer terug. Zij gedijen goed in delen waar oude zandopduikingen en oeverwalruggen zijn vrij gegraven.

Door het graafwerk – kleiwinning – zijn open (pioniers)situaties ontstaan waardoor diverse stroomdalsoorten als kattendoorn, kruisdistel en zacht vetkruid te zien zijn.

Bovendien trekken de gebieden zoogdieren als de bever en das, maar ook watervogels, ruigte- en struweelbroedende vogels en libellen.

Meer weten over de resultaten?

Natuur beschermen: elke dag opnieuw

Natuur beschermen doe je niet één dag per jaar. Het is iets waar wij – en zoveel anderen – elke dag opnieuw werk van maken. Wereld Natuurbeschermingsdag is voor ons dan ook een moment om stil te staan bij wat er al is bereikt, én om vooruit te kijken naar de kansen die er liggen. Kansen om in combinatie met het voorzien in de bouwgrondstoffen voor onze woningen en infrastructuur gebieden natuurlijk te kunnen inrichten.

Van probleem naar perspectief

De uitdagingen waar we voor staan zijn groot. En de wil om samen het verschil te maken groeit. Juist daar ligt onze kracht: in samenwerking, in verbinding, en in de lange adem die gebiedsontwikkeling vraagt. Elk project begint met luisteren, kijken en verbinden. Wat heeft het landschap nodig? En wat kunnen wij – met onze kennis, ervaring en netwerken – bijdragen?

Onze kracht ligt in de samenwerking. Met overheden, waterschappen, boeren, natuurorganisaties en bewoners werken we aan maatwerkoplossingen. Zo bouwen we aan gebieden die niet alleen vandaag waardevol zijn, maar ook morgen.